ԺՈՂՈՎԱԾՈՒԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԵՍ

Ս. թ. մայիսի 18-ին ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ «Հայաստանի Ա.  Հանրապետութեան 100-ամեակ, գիտաժողովի նիւթեր (21-23 Մարտ 2018)» խորագրով ժողովածուի շնորհանդեսը: 

Ժողովածուն լույս է տեսել 2021թ-ին՝  Անթիլիասիում: Ժողովածուում ամփոփված են 2018թ-ի մարտին Անթիլիասում Մեծի Տան Կիլիկիո կաթողիկոս Արամ Առաջինի հովհանու ներքո անցկացված եռօրյա գիտաժողովի զեկուցում-հոդվածները, որոնք գիտաժողովին ներկայացրել են Հայաստանի Հանրապետության, Արցախի Հանրապետության և Սփյուռքի տասնյակ պատմաբաններ:

«Մայիսյան հերոսամարտերի և Հայաստանի Հանրապետության հռչակման հերթական տարեդարձի նախօրյակին մենք կարևորեցինք այս միջոցառումը, որովհետև պետականության խնդիրը թիվ մեկ խնդիրն է մեր առջև կանգնած: 3 տարի առաջ մենք ձեռնարկեցինք մի կարևոր միջոցառում, որպեսզին Հայոց պետականության 100-րդ տարդարձին նվիրված միջոցառումների շարքն էր: Այդ գիտաժողովն իր ձևի, բովանդակության մեջ տարբերվում էր բոլոր գիտաժողովներից իր գիտաքաղաքական կարևորությամբ»,- իր բացման խոսքում ասաց ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի տնօրեն, ակադեմիկոս Աշոտ Մելքոնյանը:

Նա նշեց, որ Հայաստանի առաջին Հանրապետության մասին բազմաթիվ հաստափոր հատորներ են գրվել, սակայն այս բոլորը բավարար չէր ասելու համար, որ Հայաստանի առաջին Հանրապետության պատմությունը հավուր պատշաճի ուսումնասիրված է:

«Մենք այս գիտաժողովով փորձեցինք ցրել այն թյուր պատկերացումը, թե Հայաստանի առաջին Հանրապետությունը ստեղծվել է դատարկ հողի վրա, չի ունեցել նախապատմություն: Մինչդեռ մեր զեկուցումների մի մասը, որոնք նվիրված էին առաջին Հանարապետության հռչակման նախապատմությանը, հստակ ցույց էին տալիս, որ դրա արմատները գնում են 19-րդ դարի վերջ, 20-րդ դարի սկիզբ: Ժողովրդի միասնականությունը հստակ երևում էր   ազատագրական պայքարի մեջ: Ժողովածուում կան բազմաթիվ զեկուցում հոդվածներ, որոնք նվիրված են Հայաստանի Հանրապետության պետական կառուցվածքին, հարաբերություններին հարևանների հետ, անկման պատճառներին, խորհրդային Ռուսաստան-քեմալական Թուրքիա փոխհարաբերություններին, վիճելի տարածքներին՝ Զանգեզուրին, Արցախին, Նախիջևանին»,- ասաց Աշոտ Մելքոնյանը:

Ողջունելով մասնակիցներին՝ ՀՀ ԳԱԱ հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար, ակադեմիկոս Յուրի Սուվարյանը նշեց, որ ժողովածուում շատ նյութեր կան   1918-1920թթ. պատմության վերաբերյալ: «Մեր խնդիրն է, ընդունելով մեր անցած հարյուրամյա ճանապարհը, հիմա ջանք գործադրել մեր հնարավորությունների սահմաններում, որպեսզի կրկին  անգամ չկորցնենք պետականությունը: Այսօր մեր խնդիրը պետք է լինի մեր պետականության ամրապնդումը և զարգացումը»,- ասաց նա:  

ՀՀ ԳԱԱ պատմու­թյան ինստիտուտից ելույթներով հանդես եկան պ.գ.դ., Ռուբեն Սահակյանը, պ.գ.դ., պրոֆ․ Արմեն Մարուքյանը, պ.գ.դ., Արարատ Հակոբյանը, պ.գ.դ., պրոֆ․ Վահան Մելիքյանը։
 
Փակման խոսքով հանդես եկավ Աշոտ Մելքոնյանը, որը երախտիքի խոսք ասաց ելույթ ունեցողներին և շնորհակալություն հայտնեց ներկաներին։